หมอสุรัตน์ เตือน 5 อาการสำคัญก่อนเป็น ‘อัลไซเมอร์’ หรือ สมองเสื่อม ชี้โรคนี้ ส่งสัญญาณเตือนล่วงหน้าเป็นปี ๆ บางคนอาจถึง 10 ปี

ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์เชี่ยวชาญด้านสมองและระบบประสาท ให้ความรู้ผ่านทางแฟนเพจเฟซบุ๊ก “สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์” เกี่ยวกับโรคสมองเสื่อม โดยระบุดังนี้

5 อาการที่เกิดก่อนสมองเสื่อม (Alzheimer’s)

หลายคนคิดว่า “สมองเสื่อม = ลืมความจำ” แต่ความจริงแล้วโรค Alzheimer’s ส่งสัญญาณเตือนล่วงหน้าเป็นปี ๆ อาจถึง 10 ปี ก่อนที่เราจะเห็นอาการหลงลืมชัดเจน นั่นเราเรียก prodrome อาการเตือน สำคัญ เพราะตอนนี้มันมีการตรวจระยะแรกได้แล้ว เช่นตรวจเลือด หรือ น้ำไขสันหลัง

วันนี้เรามาดู 5 อาการสำคัญที่มักเกิดขึ้น ก่อนเข้าสู่ระยะสมองเสื่อม กันครับ

1. ความจำคำพูดเริ่มถดถอย (Verbal memory decline)

– มักเกิด ประมาณ 8 ปีก่อน ระยะ MCI (Mild Cognitive Impairment สมองเสี่ยงเสื่อม ขั้นต้น )
– ลืมบทสนทนาที่เพิ่งคุยไป หรือจำคำพูดบางอย่างไม่ได้
– คนรอบข้างมักยังไม่ทันสังเกตเห็น เพราะอาการยังไม่รุนแรง

2. การหาคำพูดยากขึ้น เราเรียก word finding difficulty

– เวลาจะพูดหรืออธิบายอะไร มักจะ “นึกไม่ออก”
– ใช้คำง่าย ๆ แทนคำที่เฉพาะเจาะจง เช่น บอกว่า “ไอ้นั่น ๆ” แทนที่จะพูดชื่อสิ่งของตรง ๆ น้อยๆ ไม่เป็นไร บ่อย ๆ ต้องสงสัย
– เป็นอาการที่มักเริ่มชัดขึ้นใน 2–3 ปีก่อน MCI อันนี้เสี่ยง

3. การตัดสินใจและการคิดวิเคราะห์ถดถอย

– ทำงานที่เคยง่ายกลับรู้สึกยุ่งยากขึ้น เช่น การวางแผนการเงิน การขับรถในเส้นทางเดิม
– ตัดสินใจผิดพลาดบ่อยขึ้น หรือทำอะไรช้า อันนี้ สะท้อนถึง “ความยืดหยุ่นในการคิด” ที่เริ่มลดลง การประมวลผลจะเสีย เคยเฉียบคม เริ่มโง่ทึบ

4. อารมณ์และพฤติกรรมเปลี่ยนไป

– บางคนอาจมีอาการ วิตกกังวลมากขึ้น หงุดหงิดง่าย หรืออารมณ์แกว่ง
– ไม่ค่อยสนุกกับกิจกรรมที่เคยชอบ อาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากอารมณ์เพียงอย่างเดียว แต่เป็นสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงในสมอง เรียกว่า Mild Behavioral impairment (MBI)

5. ความสับสนเล็กน้อยในชีวิตประจำวัน

– เช่น ลืมว่าวางของไว้ที่ไหน ลืมขั้นตอนเล็ก ๆ ในการทำงาน งง ๆ นี่ชั้นทำอะไรอยู่
– บางคน หลงสถานที่ แม้ยังไม่ถึงขั้นรบกวนการใช้ชีวิตมาก แต่เป็นสัญญาณเริ่มต้นที่ควรจับตา

อาการก่อนสมองเสื่อมอาจเริ่มขึ้นตั้งแต่ 8–10 ปีก่อน ที่คนรอบข้างจะสังเกตเห็น โดยเริ่มจาก ความจำคำพูดถดถอย → หาคำพูดยาก → ตัดสินใจไม่ดีเหมือนเดิม → อารมณ์เปลี่ยน → เริ่มสับสนในชีวิตประจำวัน

อันนี้ สงสัย ต้องเจอหมอหรือติดตาม ตรวจสมอง จะให้ดี ก็ มา test ดีไปอีก ก็เจาะเลือด หาสาร amyloid หรือ tau ขยะ อัลไซล์เมอร์ ในสมอง